«شخصیت و اسطوره ی کی خسرو در متون تاریخی ایران دوره ی اسلامی تا عصر حاکمیت مغول»

کی خسرو فرزند سیاوش هشتمین پادشاه کیانی و یکی از محبوب ترین پادشاهان اساطیری ایران است. در اوستا از او به عنوان یکی از پهلوانان و شاهان بزرگ یاد شده و بسیار مورد تکریم است. در متون پهلوی او یکی از یاوران سوشیانت ـ موعود زرتشتی ـ است. داستان کی خسرو یکی از طولانی ترین و پرفراز و نشیب ترین داستان های شاهنامه است. او یکی از محبوب ترین شخصیت های شاهنامه و فردوسی است چرا که عادل، فرزانه، خردمند و پیروز است به این ترتیب فردوسی او را در حد یک پیامبر، پادشاه و پهلوان، بزرگ داشته است. کی خسرو به یاری پهلوانان بزرگ ایران زمین بر تورانیان غلبه می کند و بزرگترین دشمن ایران، افراسیاب را به انتقام مرگ پدرش از میان می برد. در پایان نیز کی خسرو از مقام خود کناره می گیرد و ناپدید می شود و این اوج فرزانگی اوست. در متون تاریخی دوره ی اسلامی نیز کی خسرو پادشاهی است که چهره ای پیامبر گونه دارد. تقریبا تمام متون این دوره شرح یکسانی از پادشاهی او دارند و بر نبردش با افراسیاب به خون خواهی پدرش سیاوش تاکید دارند، او را بانی آبادانی سرزمین ایران در شصت سال فرمانروایش دانسته اند. در متون تاریخی دوره ی مغول بر خون خواهی کی خسرو از تورانیان و کناره گیری اش از پادشاهی تأکید شده است؛ همچنین هجوم مغولان از سرزمین های شرقی به قلمرو ایران، یادآور هجوم تورانیان است. از این متون چنین برمی آید که مغولان خود را در جایگاه تورانیان می دیده اند. جنگاوری مغولان علاقه ی آن ها را به متون و شخصیت های اسطوره ای و حماسی و بر این اساس ترویج آن ها را توجیه می کند؛ چنانکه غازان فرمانروای ایلخانی با کی خسرو مقایسه شده است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی و مقایسه ی شخصیت کی خسرو در متون تاریخی دوره ی اسلامی و نقش او در تاریخ حماسی و اسطوره ای ایران می پردازد.